ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಒಂದೂವರೆ ಶತಮಾನದಿಂದ ಇದೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಒಂದು ಪಂಥವಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ? ಈ ಪಂಥವು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ‘ರಾಮನಾಮಿ’ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ.
ಜನವರಿ 22 ರಂದು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮಲಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಈ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶದ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಜನವರಿ 22 ರಂದು ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ವಿವಾದ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ದಿನಾಂಕ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಂದು ವಿಭಾಗ ಹೇಳಿದೆ. ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಒಂದೂವರೆ ಶತಮಾನದಿಂದ ಇದೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಒಂದು ಪಂಥವಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ. ಈ ಪಂಥವು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ‘ರಾಮನಾಮಿ’ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಕಳೆದ 150 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಹಾನದಿಯ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ‘ಬಡೆ ಭಜನಾ ಮೇಳ’ವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯೋದಶಿಯ ನಡುವೆ ಈ ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಾರಿ ಜನವರಿ 21ರಿಂದ 23ರ ನಡುವೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೂರು ದಿನಗಳ ಜಾತ್ರೆಯ ಎರಡನೇ ದಿನದಂದು ಅಂದರೆ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದವರು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಭವ್ಯವಾದ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಗುಂಪು ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ವಾತಾವರಣವು ರಾಮನಿಂದ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಇದು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಒಂದು ಅವಕಾಶವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯವು ದಶಕಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ (22 ಜನವರಿ 2024) ಇದೇ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ರಾಮಲಲ್ಲಾನ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಪಂಥವನ್ನು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪರಶುರಾಮ ಅವರು 1890 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಜಾಂಜ್‌ಗೀರ್-ಚಂಪಾ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪರಶುರಾಮ ಚರ್ಮ ರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ರಾಮನಾಮಿ ಸಾಧು ರಾಮ್‌ದೇವ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾಯಿಲೆ ವಾಸಿಯಾಯಿತು. ಅವರ ಅನಾರೋಗ್ಯ ವಾಸಿಯಾದ ನಂತರ, ಅವರ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡ ಹಚ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಇದರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಗ್ರಾಮದ ಜನರೆಲ್ಲ ತಮ್ಮ ಮೈಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ರಾಮನ ನಾಮಜಪ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಈ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಬೆಡ್‌ಶೀಟ್‌ಗಳು, ಟವೆಲ್‌ಗಳು, ಬಟ್ಟೆಗಳು, ಕವರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಸಿಗೆಯಂತಹ ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಜಾಂಜ್‌ಗೀರ್, ಶಕ್ತಿ, ಸಾರಂಗಢ, ಬಲೋದಬಜಾರ್, ಬಿಲಾಸ್‌ಪುರ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 1000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ಸಂಖ್ಯೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಸಂತರಂತೆ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ. ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ. ಮದ್ಯದಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಲ್ಲ. ರಾಮನಾಮಿ ಸಮಾಜದ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ – ಭಜನ್ ಖಂಬ್ ಅಥವಾ ಜೈತ್‌ಖಾಂಬ್, ದೇಹದ ಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ರಾಮ್-ರಾಮ್ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾದ ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು, ಘುಂಗ್ರು ನುಡಿಸುವಾಗ ಭಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು ಮತ್ತು ನವಿಲು ಗರಿಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಧರಿಸುವುದು.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದ ಕುಂಜರಾಮ್ ಅವರು 1967 ರಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಸಾರಂಗಢದಿಂದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಟಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆದ್ದ ನಂತರ ವಿಧಾನಸಭೆಯನ್ನೂ ತಲುಪಿದ್ದರು. ಜನಸಂಘದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಕಾಂತರಾಮ್‌ ಅವರನ್ನು ಭಾರಿ ಅಂತರದಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದ್ದರು.
ಜನವರಿ 22 ರಂದು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮಲಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಈ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶದ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಜನವರಿ 22 ರಂದು ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ವಿವಾದ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ದಿನಾಂಕ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಂದು ವಿಭಾಗ ಹೇಳಿದೆ. ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಒಂದೂವರೆ ಶತಮಾನದಿಂದ ಇದೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಒಂದು ಪಂಥವಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ. ಈ ಪಂಥವು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ‘ರಾಮನಾಮಿ’ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಕಳೆದ 150 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಹಾನದಿಯ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ‘ಬಡೆ ಭಜನಾ ಮೇಳ’ವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯೋದಶಿಯ ನಡುವೆ ಈ ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಾರಿ ಜನವರಿ 21ರಿಂದ 23ರ ನಡುವೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೂರು ದಿನಗಳ ಜಾತ್ರೆಯ ಎರಡನೇ ದಿನದಂದು ಅಂದರೆ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದವರು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಭವ್ಯವಾದ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಗುಂಪು ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ವಾತಾವರಣವು ರಾಮನಿಂದ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಇದು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಒಂದು ಅವಕಾಶವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯವು ದಶಕಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ (22 ಜನವರಿ 2024) ಇದೇ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ರಾಮಲಲ್ಲಾನ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿದೆ.
ರಾಮನಾಮಿ ಪಂಥವನ್ನು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪರಶುರಾಮ ಅವರು 1890 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಜಾಂಜ್‌ಗೀರ್-ಚಂಪಾ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪರಶುರಾಮ ಚರ್ಮ ರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ರಾಮನಾಮಿ ಸಾಧು ರಾಮ್‌ದೇವ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾಯಿಲೆ ವಾಸಿಯಾಯಿತು. ಅವರ ಅನಾರೋಗ್ಯ ವಾಸಿಯಾದ ನಂತರ, ಅವರ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡ ಹಚ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಇದರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಗ್ರಾಮದ ಜನರೆಲ್ಲ ತಮ್ಮ ಮೈಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ರಾಮನ ನಾಮಜಪ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಈ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಬೆಡ್‌ಶೀಟ್‌ಗಳು, ಟವೆಲ್‌ಗಳು, ಬಟ್ಟೆಗಳು, ಕವರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಸಿಗೆಯಂತಹ ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಜಾಂಜ್‌ಗೀರ್, ಶಕ್ತಿ, ಸಾರಂಗಢ, ಬಲೋದಬಜಾರ್, ಬಿಲಾಸ್‌ಪುರ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 1000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ಸಂಖ್ಯೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಸಂತರಂತೆ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ. ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ. ಮದ್ಯದಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಲ್ಲ. ರಾಮನಾಮಿ ಸಮಾಜದ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ – ಭಜನ್ ಖಂಬ್ ಅಥವಾ ಜೈತ್‌ಖಾಂಬ್, ದೇಹದ ಮೇಲೆ ರಾಮನ ಹೆಸರನ್ನು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ರಾಮ್-ರಾಮ್ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾದ ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು, ಘುಂಗ್ರು ನುಡಿಸುವಾಗ ಭಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು ಮತ್ತು ನವಿಲು ಗರಿಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಧರಿಸುವುದು.
ರಾಮನಾಮಿ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದ ಕುಂಜರಾಮ್ ಅವರು 1967 ರಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಸಾರಂಗಢದಿಂದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಟಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆದ್ದ ನಂತರ ವಿಧಾನಸಭೆಯನ್ನೂ ತಲುಪಿದ್ದರು. ಜನಸಂಘದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಕಾಂತರಾಮ್‌ ಅವರನ್ನು ಭಾರಿ ಅಂತರದಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದ್ದರು.
