ಆಗಸದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಗು ಜನಿಸಿದರೆ ಮಗುವಿಗೆ ಯಾವ ದೇಶದ ಪೌರತ್ವ ಸಿಗುತ್ತೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ಅದರ ಬಗೆಗಿನ ಇಂಟರೆಸ್ಟಿಂಗ್ ಮಾಹಿತಿ

ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆರಿಗೆ ಎನ್ನುವ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನ ನಾವು ಆಗಾಗ ಕೇಳ್ತಿರ್ತೇವೆ. ಮಂಗಳವಾರ, ಲಂಡನ್ ನಿಂದ ಕೊಚ್ಚಿಗೆ ಬರ್ತಿದ್ದ ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಮಗು ಜನಿಸಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಗು ಜನಿಸಿದೆಯೋ ಆ ದೇಶದ ಪೌರತ್ವ ಮಗುವಿಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗು ಜನಿಸಿದ್ರೆ ಯಾವ ದೇಶದ ಪೌರತ್ವ ಸಿಗಬಹುದು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಅನೇಕರನ್ನು ಕಾಡುವುದು ಸಹಜ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ನಿಯಮವಿದೆ. 7 ತಿಂಗಳ ನಂತ್ರ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣ ನಿಷಿದ್ಧ. ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗು ಜನಸಿದ್ರೆ ಪೌರತ್ವ ನೀಡುವ ಮೊದಲು, ಮಗು ಜನಿಸುವಾಗ ವಿಮಾನ ಎಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನದಿಂದ ಇಳಿದ ನಂತರ, ಮಗುವಿನ ಜನನ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಆ ದೇಶದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ಪಡೆಯಬೇಕು. ಅದೇ ದೇಶದ ಪೌರತ್ವ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವಿಲ್ಲ. ಮಗು ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ವಿಮಾನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಅಮೆರಿಕಾಕ್ಕೆ ಹೋಗ್ತಿದೆ ಎಂದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಭಾರತದ ಗಡಿ ಹಾದು ಹೋಗುವಾಗ ಮಗು ಜನಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗ ಮಗುವಿನ ಜನ್ಮ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಭಾರತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಮಗು, ಭಾರತದ ಪೌರತ್ವ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದ್ರೆ ಪಾಲಕರ ಪೌರತ್ವ ಹಾಗೂ ಪೋಷಕರ ದೇಶದ ಪೌರತ್ವ ಎರಡನ್ನೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉಭಯ ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ.

ಆದ್ರೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ನಿಯಮವಿದೆ. ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಉಭಯ ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದ ಮಗುವಿಗೆ ಅಮೆರಿಕಾ ಹಾಗೂ ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಎರಡರ ಪೌರತ್ವವೂ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.

ಭಾರತೀಯರು ಎರಡು ಪೌರತ್ವ ಪಡೆಯಬಹುದೇ? ಉಭಯ ಪೌರತ್ವ ಎಂದರೇನು?

ಇದು ಅನಿಶ್ಚಿತ ಸಮಯ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಭಾರತೀಯರು, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು (HNI) ಗಳು ಅಂದರೆ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾರತೀಯರು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೆಟಲ್‌ ಆಗಲು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್‌ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ HNIಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಲು ಅಥವಾ ಕನಿಷ್ಠ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ಆಯ್ಕೆ ಹೊಂದುವ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರ ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಲಸೆ ಹೋಗುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸುವವರು ಕೇವಲ ಮೆಟ್ರೋ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಈಗಂತೂ ಭಾರತದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಿಂದ ಕೆಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆ: ಭಾರತೀಯರು “ಎರಡನೇ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್” ಹೊಂದಬಹುದೇ? ಎಂಬುದು. ವಿದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಹಲವರು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದರೂ, ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಪೌರತ್ವ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ನಂತಹ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಈ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು “ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಬಹುದೇ?” ಎಂಬ ನಿಮ್ಮ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಪೌರತ್ವ ಮತ್ತು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನು..?

ಪೌರತ್ವವು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಾನೂನುಗಳಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. ಒಬ್ಬ ನಾಗರಿಕ ಕೆಲವು ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಅರ್ಹನಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆ ದೇಶದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.

ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಎನ್ನುವುದು ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ನೀಡುವ ಒಂದು ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ನಾಗರಿಕರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಇದರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೌರತ್ವದ ಪುರಾವೆಯಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿರುವವರು ಆ ದೇಶದ ಪ್ರಜೆಗಳಾಗಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕರು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇದು “ಶಕ್ತಿಯುತ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್” ಅಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಜಾಗತಿಕ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಕಡಿಮೆ (84ನೇ) ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದೇಶಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 60 ದೇಶಗಳಿಗೆ ವೀಸಾ ರಹಿತ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. 2021ರ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಜಪಾನಿನ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ 191 ದೇಶಗಳಿಗೆ ವೀಸಾ ರಹಿತ ಪ್ರಯಾಣ ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಭಯ ಅಥವಾ ಬಹು ಪೌರತ್ವ ಎಂದರೇನು? ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಬಗ್ಗೆ ಏನು?

ಉಭಯ ಅಥವಾ ಬಹು ಪೌರತ್ವ ಎಂದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶದ ಪ್ರಜೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಯುಕೆ). ಇದು ಈ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೊಂದರಲ್ಲಿ ನೀವು ವಾಸಿಸಬಹುದು, ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬಹುದು ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಬಹು ಪೌರತ್ವದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂದರೆ, ನೀವು ಹಲವು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು. ಈ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿರುವವರು ಅರ್ಹರಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವೀಸಾ ರಹಿತ ಪ್ರಯಾಣಮಾಡಬಹುದಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತೀಯರು ದ್ವಿಪೌರತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದೇ?

ಇಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನವು ಉಭಯ ಅಥವಾ ಬಹು ಪೌರತ್ವದ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯರು ಎರಡನೇ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಪಡೆದರೆ, ಅವರು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

1967ರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿರುವವರು ತಮ್ಮ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರದ ಭಾರತೀಯ ಮಿಷನ್ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಂದು ದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ತಕ್ಷಣವೇ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಆದರೂ, ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ವಿದೇಶಿ ಪೌರತ್ವ ಪಡೆದ ನಂತರ ಸಾಗರೋತ್ತರ ನಾಗರಿಕರ (OCI) ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಒಸಿಐ ಸ್ಟೇಟಸ್‌ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಅದು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ..?

ಒಸಿಐ ಎನ್ನುವುದು ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಕಾನೂನು ಸ್ಥಾನಮಾನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಾಶ್ವತ ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಹೋಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆದ ಎಲ್ಲ ಜನರಿಗೆ OCI ಕಾರ್ಡ್ ಎಂಬ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಒಸಿಐ ಕಾರ್ಡ್ ಪಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ..?

ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಫೋಟೋಗಳು ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ, ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಸಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಒಸಿಐ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಕೆಲವೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುತ್ತೀರಿ.

ಒಸಿಐಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೇನು..?

ಒಸಿಐ ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು:
* ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಹು ಪ್ರವೇಶ ಜೀವಮಾನದ ವೀಸಾ
* ವಾಸ, ಕೆಲಸ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು
* ಸ್ವಂತ ಸ್ವತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಗಳು
* ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ವಿದೇಶಿ ಪೌರತ್ವ ಒಪ್ಪಿಸಿದ ನಂತರ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು

ಆದರೆ, ಒಸಿಐಗಳು ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ:

* ನೀವು ಪ್ರಜೆಯಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ನೀವು ಮತ ​​ಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ
* ನೀವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಚೇರಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಅಥವಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ
* ನೀವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಅಥವಾ ತೋಟಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವ ಮೊದಲು ನೀವು ಹೊಂದಿರುವ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀವು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಅನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಒಟ್ಟಾರೆ, ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರು ಬಹು ಪೌರತ್ವ ಅಥವಾ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ತಮ್ಮ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಾಗ ಭಾರತದ ಸಾಗರೋತ್ತರ ನಾಗರಿಕರಾಗಿರುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಅರ್ಹವಾಗಿರುವ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಅವರು ಆನಂದಿಸಬಹುದು.