ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ 0 ರೂಪಾಯಿಯ ನೋಟುಗಳು, ಇವುಗಳನ್ನ ಯಾಕೆ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಮುದ್ರಿಸಿದ್ದು ಗೊತ್ತಾ??

ಝೀರೋ (0) ರೂಪಾಯಿ ನೋಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ? ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಝೀರೋ (0) ರೂಪಾಯಿ ನೋಟನ್ನ ನೀವು ನೋಡಿದ್ದೀರಾ? ಅದನ್ನು ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಯಾಕೆ ಮುದ್ರಿಸಲಾಯಿತು? ಒಂದು ದಶಕಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದರೆ ನೀವು ಅಚ್ಚರಿಗೊಳಗಾಗ್ತೀರ. ಬನ್ನಿ ಈ ಲೇಖನದ ಮೂಲಕ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೂ.5, ರೂ.10, ರೂ.20, ರೂ.50, ರೂ.100, ರೂ.500 ಮತ್ತು ರೂ.2000 ದಂತಹ ವಿವಿಧ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳು ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಇವೆ, ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಇದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದರೆ ನೀವು ಆಶ್ಚರ್ಯಪಡುತ್ತೀರಿ. ಹೌದು, ನೀವು ಸರಿಯಾಗಿ ಓದಿದ್ದೀರಿ, ಕೆಲವು ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಶಕಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದಿಂದ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ.

ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವಂತೆ RBI ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಶೂನ್ಯ ಅಥವಾ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು RBI ಮುದ್ರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. RBI ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿಲ್ಲ. ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು, ಅದರ ವಿಶೇಷತೆ, ಅದು ಹೇಗಿದೆ, ಯಾವಾಗ ಮುದ್ರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಏಕೆ? ಬನ್ನಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.

ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಬಗ್ಗೆ

ಕೆಲವು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟನ್ನು ಮೊದಲು 2007 ರಲ್ಲಿ 5th Pillar ಎಂಬ ಎನ್‌ಜಿಒ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. 5th Pillar ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಎನ್‌ಜಿಒ ಆಗಿದ್ದು, ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಶೂನ್ಯ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದೆ. ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಯೇನೆಂದರೆ ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿ, ತೆಲುಗು, ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ನೋಟು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಅಸಹಕಾರದ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿದೆ. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ಈ ಎನ್‌ಜಿಒ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಮುದ್ರಣದ ಹಿಂದಿರುವ ಎನ್‌ಜಿಒ ಉದ್ದೇಶವೇನು?

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಂಚವು ಒಂದು ಅಪರಾಧವಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅಮಾನತು ಮತ್ತು ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಲಂಚದ ಬದಲಾಗಿ ಭ್ರಷ್ಟ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ತೋರಿಸಲು ಜನರು ಧೈರ್ಯ ತೋರಿಸಿದರೆ, ಈ ಜನರು ಭಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ಲಂಚ ಕೇಳುವವರ ವಿರುದ್ಧ ಹಣದ ಬದಲು ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತುವುದು ಈ ಎನ್‌ಜಿಒ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ, ಭ್ರಷ್ಟ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಲಂಚ ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಎನ್‌ಜಿಒ ಶೂನ್ಯ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಶೂನ್ಯ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ ಏನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ?

ಈ ನೋಟಿನ ಮೇಲೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ನೋಟಿನಲ್ಲಿ ‘ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ’ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ‘ಯಾರಾದರೂ ಲಂಚ ಕೇಳಿದರೆ ಈ ನೋಟು ಕೊಟ್ಟು ನಮಗೆ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ’. ನಾನು ಲಂಚ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ.

ಸಂಸ್ಥೆಯ ಫೋನ್ ನಂಬರ್ ಮತ್ತು ಇಮೇಲ್ ಐಡಿಯನ್ನು ನೋಟ್‌ನ ಕೆಳಭಾಗದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು?

ಲಂಚದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಲು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು, ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ 5th Pillar ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದ ಪಾರ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ಮಂಟಪದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಸೂಚನಾ ಡೆಸ್ಕ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಝೀರೋ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಕಿರುಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಕರಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ವಿತರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

5th Pillar ಬಗ್ಗೆ

ವಿಜಯ್ ಆನಂದ್ 5th Pillar ನ ಸಹ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು, ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

5th Pillar ಸಮಾಜದ ನಾಗರಿಕರು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಡಿಪಾಯ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತದೆ. 5th Pillar ನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಯುವಕರನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ತವ್ಯಶೀಲ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತ ನಾಗರಿಕರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು- ಸಂಚಾರ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು, ಉತ್ತಮ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು, ಸಹ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಲಂಚ ಮುಕ್ತ ಜೀವನ ನಡೆಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವುದಾಗಿದೆ.

ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಲು, ಸಮಾಜದ ಅಂಗವಾಗಿ ಅವರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವಿವಿಧ ಕಾನೂನುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು, 5th Pillar 1600 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದೆ. ನವೀನ ವಿಧಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.