ರಾಮಾಯಣದ ಕಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿದರೂ ವಾನರ ಸೈನ್ಯ ಏನಾಯಿತು ಅನ್ನೋದು ಅನೇಕರಿಗೆ ತಿಳಿದೇ ಇಲ್ಲ. ಶ್ರೀ ರಾಮನು ಯುದ್ಧ ಮಾಡಲು ಲಂಕೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ ರಾವಣನ ಬಲಿಷ್ಠ ಸೇನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಲು ರಾಮನ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ವಾನರರಷ್ಟೇ ಇದ್ದರು. ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಶ್ರೀರಾಮನು ಯುದ್ಧವನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಬಂದಾಗ ವಾನರ ಸೇನೆಗೆ ಏನಾಯಿತು?
ಮರ್ಯಾದಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಶ್ರೀ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಂಕಾಧಿಪತಿ ರಾವಣನ ನಡುವೆ ಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರಚಂಡ ಯುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಕೇಳಿಯೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಆ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ರಾವಣನ ಸೈನ್ಯವು ಪ್ರಚಂಡ ಬಲಶಾಲಿಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೇ ರಾವಣನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ರಾಮನಿಗೂ ಒಂದು ಸೈನ್ಯವಿತ್ತು, ಅದು ಬಹುಶಃ ಮೊದಲು ಅಂತಹ ಪ್ರಚಂಡ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿಯೂ ರಾಮನ ಸೈನ್ಯ ಪ್ರವೀಣ ಎಂದು ಅನ್ನಿಸಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದ್ರೆ, ರಾಮನ ಈ ಸೇನೆಯು ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ ರಾಮನ ಈ ಸೇನೆ ವಾನರ ಸೈನಿಕರ ಸೈನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಯುದ್ಧದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಾವಣ ಈ ಸೇನೆಯನ್ನು ಗೇಲಿ ಮಾಡಿದ್ದ. ಆಗ ರಾಮನ ವಾನರ ಸೇನೆಯ ರಾವಣನ ಸೇನೆಯನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಈ ಯುದ್ಧವನ್ನು ರಾಮನ ಸೈನ್ಯ ಗೆದ್ದಿತು. ಆದರೆ ಈಗ ಇಲ್ಲೊಂದು ಹುಟ್ಟುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಏನೆಂದರೆ ಈ ಅದ್ಭುತ ವಿಜಯದ ನಂತರ ವಾನರ ಸೇನೆ ಏನಾಯಿತು? ಅದು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಯಿತು ಅನ್ನೋದು ಅನೇಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.
ರಾಮಾಯಣದ ಕಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿದರೂ ವಾನರ ಸೈನ್ಯ ಏನಾಯಿತು ಅನ್ನೋದು ಅನೇಕರಿಗೆ ತಿಳಿದೇ ಇಲ್ಲ. ಶ್ರೀ ರಾಮನು ಯುದ್ಧ ಮಾಡಲು ಲಂಕೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ ರಾವಣನ ಬಲಿಷ್ಠ ಸೇನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಲು ರಾಮನ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ವಾನರರಷ್ಟೇ ಇದ್ದರು. ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಶ್ರೀರಾಮನು ಯುದ್ಧವನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಬಂದಾಗ ವಾನರ ಸೇನೆಗೆ ಏನಾಯಿತು? ಈ ವಾನರ ಸೇನೆಯ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದ ಅಂದಿನ ಮಹಾನ್ ಯೋಧರಾದ ಸುಗ್ರೀವ ಮತ್ತು ಅಂಗದರಿಗೆ ಏನಾಯಿತು? ವಾನರರ ಈ ಬೃಹತ್ ಸೈನ್ಯವು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಯಿತು? ವಾನರರ ಬಗ್ಗೆ ಏಕೆ ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲ ಅನ್ನೋ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾಡುತ್ತದೆ?
ರಾಮಾಯಣದ ಉತ್ತರ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಸುಗ್ರೀವನು ಲಂಕೆಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದಾಗ, ಶ್ರೀರಾಮನು ಅವನನ್ನು ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಲಿಯ ಮಗ ಅಂಗದ ಪಟ್ಟದ ರಾಜಕುಮಾರನಾದನು. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದರು. ಶ್ರೀರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವು ಸುಗ್ರೀವನ ಬಳಿ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಇದರ ನಂತರ ಅವರು ಬಹುಶಃ ದೊಡ್ಡ ಯುದ್ಧವನ್ನೇ ನಡೆಸಿದರು.
ವಾನರ ಸೇನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಏನು ಮಾಡಿದರು?
ಈ ವಾನರ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವರೆಲ್ಲರೂ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ವಾನರ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ನಲ್-ನೀಲ್, ಸುಗ್ರೀವನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಂತ್ರಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದರೆ, ರಾಜಕುಮಾರ ಅಂಗದ ಮತ್ತು ಸುಗ್ರೀವ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆ ಇಂದಿಗೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆ ಗುಹೆಗಳು ಎಲ್ಲಿವೆ?
ಸಂತಸದ ಸಂಗತಿ ಅಂದರೆ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ ಹಂಪಿಯಿಂದಲೂ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದು, ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವು ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಇಂದಿಗೂ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಗುಹೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಿವೆ. ಅಲ್ಲಿ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರು ತಂಗಿದ್ದರು ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಇದ್ದು, ವಾನರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವಿದ್ದ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯಲ್ಲೂ ಗುಹೆಗಳಿವೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳ ಒಳಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಂದಿ ವಾಸಿಸುವಷ್ಟು ಸ್ಥಳವಿದೆ.
ದಂಡಕಾರಣ್ಯವೂ ಇಲ್ಲೇ ಇದೆ!
ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ಸುತ್ತ ಬೃಹತ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡು ಇದೆ. ಇದನ್ನು ದಂಡಕ ಅರಣ್ಯ ಅಥವಾ ದಂಡಕಾರಣ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರನ್ನು ‘ವಾನರ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅಂದರೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರು. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯ ಬಳಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಋಷ್ಯಮೂಕ ಪರ್ವತವು ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಅದೇ ಹೆಸರಿನಿಂದ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ, ಇಲ್ಲಿಯೇ ಹನುಮಂತನ ಗುರು ಮಾತಂಗ ಋಷಿ ಅವರು ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.
ರಾಮನು ಬೃಹತ್ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ರಚಿಸಿದನು?
ಸೀತೆಯನ್ನು ರಾವಣನು ಅಪಹರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಲಂಕೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿರುವುದು ಖಚಿತಗೊಂಡಾಗ ಶ್ರೀರಾಮನು ಹನುಮಾನ್ ಮತ್ತು ಸುಗ್ರೀವನ ಸಹಾಯದಿಂದ ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಲಂಕಾ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಟನು. ತಮಿಳುನಾಡು ಸುಮಾರು 1,000 ಕಿ.ಮೀ.ನಷ್ಟು ಸುದೀರ್ಘ ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೋಡಿಕರೈ ಕಡಲತೀರವು ವೆಲಂಕಣಿಯ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿದೆ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ ಜಲಸಂಧಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಆ ಹಾದಿಯಾಗಿ ಬಂದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಸೈನ್ಯ ಕೋಡಿಕರೈನಲ್ಲಿ ಬಿಡಾರ ಹೂಡಿತು. ಶ್ರೀರಾಮನು ಕೋಡಿಕರೈನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕೂಡಿಸಿ ಯುದ್ಧದ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಿದನು.
ಆಗ ವಾನರರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಲಂಕೆಗೆ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ನಂತರ ಈ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವು ರಾಮೇಶ್ವರದ ಕಡೆಗೆ ಸಾಗಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಹಿಂದಿನ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ದಾಟಲು ಕಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮನು ರಾಮೇಶ್ವರದ ಮುಂದೆ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಂಕಾವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು ಎಂದು ಒಂದು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡನು. ಇದಾದ ನಂತರ ವಿಶ್ವಕರ್ಮನ ಮಕ್ಕಳಾದ ನಳ ಮತ್ತು ನೀಲ್ ಅವರ ಸಹಾಯದಿಂದ ವಾನರರು ಸೇತುವೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
ವಾನರ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಸೈನಿಕರಿದ್ದರು?
ವಾನರ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ವಾನರರ ವಿವಿಧ ಗುಂಪುಗಳಿದ್ದವು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗುಂಪಿಗೂ ಒಬ್ಬ ಕಮಾಂಡರ್ ಇದ್ದ. ಇದನ್ನು ಯುತಾಪತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಯೌವನ ಎಂದರೆ ಹಿಂಡು. ಲಂಕೆಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ವಾನರ ಮತ್ತು ರಿಕ್ಷರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದವನು ಸುಗ್ರೀವ. ಸುಗ್ರೀವ ಸುಮಾರು ಒಂದು ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ವಾನರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅಂದ ಹಾಗೆ ಇದು ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಸೈನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸೈನ್ಯವು ರಾಮನ ದಕ್ಷ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿದೆ. ಬೃಹತ್ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವು ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ, ಕೋಲ್, ಭಿಲ್, ಕರಡಿ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯವಾಸಿಗಳಂತಹ ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಣ್ಣ ಸೈನ್ಯಗಳು ಕೂಡಿ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿತ್ತು.
ಸೈನ್ಯವು ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು!
ಲಂಕಾದ ವಿಜಯದ ನಂತರ ಈ ಬೃಹತ್ ವಾನರ ಸೇನೆಯು ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ನಂತರ ಲಂಕಾ ಮತ್ತು ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ ಇತ್ಯಾದಿ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಅಧೀನಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ರಾಮನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದನು. ಇತ್ತ ಈ ವಾನರ ಸೈನ್ಯವೂ ರಾಮನ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕಕ್ಕಾಗಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಬಂದು ಹಿಂತಿರುಗಿತು.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯದ್ಭುತವಾದ ಈ ಕಥಾರೂಪಕ ಎಂಥವರನ್ನೂ ರಾಮಾಯಣದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವುದರಲ್ಲಿ ಅನುಮಾನವೇ ಇಲ್ಲ. ರಾಮಾಯಣದ ಶಕ್ತಿಯೇ ಅಂತಹದ್ದು.
