ನವದೆಹಲಿ: ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶಂಕರನ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ಮಂದಿರ ಹಿಂ-ದು-ಗಳ ಶೃದ್ಧಾಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನ ಮೊ-ಘ-ಲ-ರು ಧ್ವಂ-ಸ-ಗೊ-ಳಿಸಿದ್ದರು. ಕಾಶಿಯನ್ನ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನ ನಗರವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾಕಂದ್ರೆ ಇದರ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಹಾಭಾರತ ಹಾಗು ಉಪನಿಷತ್ ಗಳಲ್ಲೂ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಮಹಾತ್ಮರು ಹಾಗು ಸಂತರ ನಗರವೆಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪು-ರಾ-ಣ-ಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶಿ ಹಿಂದೆ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಹರಿಯ ಆನಂದಬಾಷ್ಪ ಬಿ-ದ್ದಿ-ದ್ದ-ವು. ಅದಾದ ಬಳಿಕ ಅಲ್ಲಿ ಬಿಂದು ಸರೋವರ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು ಹಾಗು ಪ್ರಭುವನ್ನ ಇಲ್ಲಿ ಬಿಂದುಮಾಧವ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರತಿಷ್ಟಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮಹಾದೇವನಿಗೆ ಕಾಶಿ ಅದೆಷ್ಟು ಇಷ್ಟವಾಯಿತೆಂದರೆ ಕಾಶಿಯನ್ನ ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ತನ್ನ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಪಡೆದುಬಿಟ್ಟ. ಆಗಿನಿಂದ ಈ ನಗರದ ಹೆಸರು ಕಾಶಿ ಆಗಿಬಿಟ್ಟತು. ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂ-ದು-ಗಳ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಾನ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಮಾನ್ಯತೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕಾಶಿ ನಗರ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ತ್ರಿ-ಶೂ-ಲಿ-ನ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ದೇಶದ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಪೈಕಿ ಕಾಶಿ ಕೂಡ ಒಂದು.
ಇದೀಗ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿನ (ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ್-ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ) ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪ್ರಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವು ಗುರುವಾರ ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಹಿರಿಯ ವಿಭಾಗದ ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ದಲ್ಲಿ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಧೀ-ಶ-ರು, ಹಿರಿಯ ವಿಭಾಗ, ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಕೋರ್ಟ್ ಅಶುತೋಷ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಕೇಂದ್ರದ ಪುರಾತತ್ವ ವಿಭಾಗದ 5 ಜನರ ತಂಡವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇಡೀ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ.
ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ, 2019 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ವ-ಕೀ-ಲ ವಿಜಯ್ ಶಂಕರ್ ರಸ್ತೋಗಿ ಸ್ವ-ಯಂ-ಭೂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ ಪರವಾಗಿ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಧೀ-ಶ-ರ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಡೀ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಎಎಸ್ಐ) ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ವ-ಯಂ-ಭು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ‘ದೇವರ ಸ್ನೇಹಿತ’ ಎಂದು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ನಂತರ, 2020 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂಜುಮನ್ ಇಂತಜಾಮಿಯಾ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಸಮಿತಿಯು ಎಎಸ್ಐ ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯ ವಿ-ರು-ದ್ಧ ಪ್ರತಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು 1991 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವ-ಯಂ-ಭು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ ಪರವಾಗಿ ವಾರಣಾಸಿ ಸಿವಿಲ್ ಕೋ-ರ್ಟ್-ನಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿಯಲ್ಲಿ ಪೂ-ಜಿ-ಸ-ಲು ಅನುಮತಿ ಕೋರಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಭಾಗಶಃ ನೆ-ಲ-ಸ-ಮ-ಗೊಂ-ಡ ದೇ-ವಾ-ಲ-ಯ-ದ ಮೇ-ಲೆ ಮ-ಸೀ-ದಿ-ಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೊ-ಕ-ದ್ದ-ಮೆ-ಯಲ್ಲಿ ದಾ-ವೆ ಕಾ-ಯ್ದೆ (ವಿಶೇಷ ನಿಬಂಧನೆ) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ದೇ-ವಾ-ಲ-ಯ ಮ-ಸೀ-ದಿ ವಿ-ವಾ-ದ-ದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವು ಕಾ-ನೂ-ನು ಬದ್ಧವಾಗಿ ಸರಿಯಾಗಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು 1998 ರಲ್ಲಿ ಅಂಜುಮಾನ್ ಇಂತೆಜಾಮಿಯಾ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಸಮಿತಿ ಹೈ-ಕೋ-ರ್ಟ್-ಗೆ ಮೊರೆ ಹೋಗಿತ್ತು. ಕಳೆದ 22 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಳ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯದಲ್ಲಿನ ವಿ-ಚಾ-ರ-ಣೆ-ಯನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತ-ಡೆ-ಹಿ-ಡಿ-ದಿತ್ತು. ಕಳೆದ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮುಂದೂಡುವುದನ್ನು ಹೈ-ಕೋ-ರ್ಟ್ ವಿಸ್ತರಿಸದ ಕಾರಣ 2020 ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಿ-ಚಾ-ರ-ಣೆ-ಯನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಬೇಕೆಂದು ಮನವಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಳ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು.
