ವಾರಣಾಸಿಯ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿಯ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಎಎಸ್ಐ ಮೂಲಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಈ ಆದೇಶದ ನಂತರ, ಅಸದುದ್ದೀನ್ ಒವೈಸಿಗೆ ಈ ಆದೇಶವು ಅರಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಓವೈಸಿಯ ದುಃಖವು ಉಲ್ಬಣವಾದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ, ಅದು ಆತನ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿಂದಲೇ ಸ್ಪಷ್ಟ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿನ ಮೇಲೆ, ಓವೈಸಿ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮರುಕಳಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಉದ್ಭವಿಸುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇನೆಂದರೆ ಓವೈಸಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ?
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು ಅ-ನು-ಮಾ-ನಾ-ಸ್ಪ-ದವಾಗಿದೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಒವೈಸಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇಬ್ಬರು ಎಎಸ್‌ಐಗಳು ಶೀರ್ಷಿಕೆ (ಟೈಟಲ್) ಅಥವಾ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ತಂದರೆ, ಅವರನ್ನು ನಂಬಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಓವೈಸಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಎಎಸ್ಐ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಹಿಂ-ದು-ತ್ವ ಸು-ಳ್ಳು-ಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಲಗಿತ್ತಿಯಂತೆ ವರ್ತಿಸಿದೆ ಎಂಬುದು ಸತ್ಯ. ಎಎಸ್ಐ ಶ್ರೀ ಅವರ ಪುರಾವೆಗಳಿಂದ ಯಾರೂ ತೀರ್ಮಾನಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಮ-ಸೀ-ದಿ ಸಮಿತಿಯು ಈ ಆದೇಶಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ತಕ್ಷಣವೇ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬೇಕು. ಎಎಸ್ಐ ನಿಂದ ಮೋ-ಸ-ವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾಬ್ರಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದಂತೆ ಇತಿಹಾಸವು ಇಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮ-ಸೀ-ದಿ-ಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಯಾರಿಗೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಅದೇ ಒವೈಸಿ ಹೇಳುವಂತೆ 2003 ರಲ್ಲಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಯೊಳಗೆ ಎಎಸ್ಐ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಲಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರದ ವಿಧಾನಗಳನ್ನೂ ಎಎಸ್ಐ ಬಳಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಎಎಸ್ಐ ಬಳಸುವ ವಿಧಾನಗಳು ಸಹ ಶಂಕಾಸ್ಪದವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಓವೈಸಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ನೆನ್ನೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದ್ದೇನು?
ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶಂಕರನ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ಮಂದಿರ ಹಿಂ-ದು-ಗಳ ಶೃದ್ಧಾಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನ ಮೊ-ಘ-ಲ-ರು ಧ್ವಂ-ಸ-ಗೊ-ಳಿಸಿದ್ದರು. ಕಾಶಿಯನ್ನ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನ ನಗರವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾಕಂದ್ರೆ ಇದರ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಹಾಭಾರತ ಹಾಗು ಉಪನಿಷತ್ ಗಳಲ್ಲೂ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಮಹಾತ್ಮರು ಹಾಗು ಸಂತರ ನಗರವೆಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪು-ರಾ-ಣ-ಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶಿ ಹಿಂದೆ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಹರಿಯ ಆನಂದಬಾಷ್ಪ ಬಿ-ದ್ದಿ-ದ್ದ-ವು. ಅದಾದ ಬಳಿಕ ಅಲ್ಲಿ ಬಿಂದು ಸರೋವರ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು ಹಾಗು ಪ್ರಭುವನ್ನ ಇಲ್ಲಿ ಬಿಂದುಮಾಧವ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರತಿಷ್ಟಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮಹಾದೇವನಿಗೆ ಕಾಶಿ ಅದೆಷ್ಟು ಇಷ್ಟವಾಯಿತೆಂದರೆ ಕಾಶಿಯನ್ನ ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ತನ್ನ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಪಡೆದುಬಿಟ್ಟ. ಆಗಿನಿಂದ ಈ ನಗರದ ಹೆಸರು ಕಾಶಿ ಆಗಿಬಿಟ್ಟತು. ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂ-ದು-ಗಳ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಾನ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಮಾನ್ಯತೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕಾಶಿ ನಗರ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ತ್ರಿ-ಶೂ-ಲಿ-ನ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ದೇಶದ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಪೈಕಿ ಕಾಶಿ ಕೂಡ ಒಂದು.
ಇದೀಗ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿನ (ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ್-ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ) ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪ್ರಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವು ಗುರುವಾರ ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಹಿರಿಯ ವಿಭಾಗದ ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ದಲ್ಲಿ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಧೀ-ಶ-ರು, ಹಿರಿಯ ವಿಭಾಗ, ಫಾಸ್ಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಕೋರ್ಟ್ ಅಶುತೋಷ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಕೇಂದ್ರದ ಪುರಾತತ್ವ ವಿಭಾಗದ 5 ಜನರ ತಂಡವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇಡೀ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ.
ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ, 2019 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ವ-ಕೀ-ಲ ವಿಜಯ್ ಶಂಕರ್ ರಸ್ತೋಗಿ ಸ್ವ-ಯಂ-ಭೂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ ಪರವಾಗಿ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಧೀ-ಶ-ರ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಡೀ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಎಎಸ್ಐ) ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ವ-ಯಂ-ಭು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ‘ದೇವರ ಸ್ನೇಹಿತ’ ಎಂದು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ನಂತರ, 2020 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂಜುಮನ್ ಇಂತಜಾಮಿಯಾ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಸಮಿತಿಯು ಎಎಸ್ಐ ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯ ವಿ-ರು-ದ್ಧ ಪ್ರತಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು 1991 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವ-ಯಂ-ಭು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಭಗವಾನ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ ಪರವಾಗಿ ವಾರಣಾಸಿ ಸಿವಿಲ್ ಕೋ-ರ್ಟ್-ನಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಿಯಲ್ಲಿ ಪೂ-ಜಿ-ಸ-ಲು ಅನುಮತಿ ಕೋರಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಭಾಗಶಃ ನೆ-ಲ-ಸ-ಮ-ಗೊಂ-ಡ ದೇ-ವಾ-ಲ-ಯ-ದ ಮೇ-ಲೆ ಮ-ಸೀ-ದಿ-ಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೊ-ಕ-ದ್ದ-ಮೆ-ಯಲ್ಲಿ ದಾ-ವೆ ಕಾ-ಯ್ದೆ (ವಿಶೇಷ ನಿಬಂಧನೆ) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ದೇ-ವಾ-ಲ-ಯ ಮ-ಸೀ-ದಿ ವಿ-ವಾ-ದ-ದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವು ಕಾ-ನೂ-ನು ಬದ್ಧವಾಗಿ ಸರಿಯಾಗಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು 1998 ರಲ್ಲಿ ಅಂಜುಮಾನ್ ಇಂತೆಜಾಮಿಯಾ ಮ-ಸೀ-ದಿ ಸಮಿತಿ ಹೈ-ಕೋ-ರ್ಟ್-ಗೆ ಮೊರೆ ಹೋಗಿತ್ತು. ಕಳೆದ 22 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಳ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯದಲ್ಲಿನ ವಿ-ಚಾ-ರ-ಣೆ-ಯನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತ-ಡೆ-ಹಿ-ಡಿ-ದಿತ್ತು. ಕಳೆದ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮುಂದೂಡುವುದನ್ನು ಹೈ-ಕೋ-ರ್ಟ್ ವಿಸ್ತರಿಸದ ಕಾರಣ 2020 ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಿ-ಚಾ-ರ-ಣೆ-ಯನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಬೇಕೆಂದು ಮನವಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಳ ನ್ಯಾ-ಯಾ-ಲ-ಯ-ವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು.
