ಟರ್ಕಿಯ ಪುರಾತನ ಕೋಟೆಯ ಉತ್ಖನನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಿ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕೂಡ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ರಾಜ ಮೆನುವಾ (King Menua) ನದ್ದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ಖನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪೂರ್ವ ಟರ್ಕಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋಟೆಯ ಪಕ್ಕ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.
ಟರ್ಕಿಯ ಪುರಾತನ ಕೋಟೆಯ ಉತ್ಖನನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಿ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕೂಡ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ರಾಜ ಮೆನುವಾ (King Menua) ನದ್ದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ಖನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪೂರ್ವ ಟರ್ಕಿಯಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಾನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೋಟೆಯ ಪಕ್ಕ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಜ ಮೆನುವಾಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೊದಲ ದೇಗುಲವೇನಲ್ಲ, ಇದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಪುರಾತತ್ವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಹಲವಾರು ದೇವಾಲಯಗಳು ಸಿಕ್ಕಿವೆ.
ಪುರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಉತ್ಖನನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಕೋಟೆಯ ಆಧುನಿಕ ಟರ್ಕಿಶ್ ಹೆಸರು ‘ಕೋರ್ಝುಟ್ (Körzüt)’, ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ ಎಂಟನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ರಾಜ ಮೆನುವಾ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದ.
ವ್ಯಾನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಿಂದ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಟರ್ಕಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅನುಮತಿಯ ನಂತರ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಈ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಇಲಾಖೆಯ ಉತ್ಖನನಕ್ಕಾಗಿ ಟರ್ಕಿಶ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಹ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿನ ಈ ಉತ್ಖನನವನ್ನು ವ್ಯಾನ್ ಯುಜುಂಕು ಯಿಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪುರಾತತ್ವ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಸಬಹತ್ತಿನ್ ಅರ್ದೋಆನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಕೋರಬೆಲಿಂಗ್ ಟೆಕ್ನಿಕ್ ನಿಂದ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ಸಿಕ್ಕ ದೇವಾಲಯ
ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕೋರಬೆಲಿಂಗ್ ಟೆಕ್ನಾಲಾಜಿಯಿಂಸ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಮಡಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಲೋಹದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಸಹ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.
ಈ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಇಲಾಖೆಯ ಉತ್ಖನನಕ್ಕಾಗಿ ಟರ್ಕಿಶ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಹ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿನ ಈ ಉತ್ಖನನವನ್ನು ವ್ಯಾನ್ ಯುಜುಂಕು ಯಿಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪುರಾತತ್ವ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಸಬಹತ್ತಿನ್ ಅರ್ದೋಆನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಕೋಟೆಯ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ತಂಡವು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ ಎಂದು ಅರ್ದೋಆನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲ ಸಮಯದ ಹಿಂದೆ ಮೊದಲ ದೇವಾಲಯವು ಕಂಡುಬಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಈಗ ತಂಡವು ಕಿಂಗ್ ಮೆನುವಾ ಅವರ ಎರಡನೇ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸಹ ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ ಎಂದು ಅರ್ದೋಆನ್ ಹೇಳಿದರು.
ಚಳಿಗಾಲದ ಕಾರಣ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿರುವ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯ
ಪ್ರಸ್ತುತ, ಚಳಿಗಾಲದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಅಗೆಯುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಳಿ ಕಡಿಮೆಯಾದ ತಕ್ಷಣ ಅಂದರೆ ತಂಪು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶವಿರುತ್ತದೆ, ಆಗ ಮತ್ತೆ ಅಗೆಯುವ ಕೆಲಸ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅರ್ದೋಆನ್ ಮಾತನಾಡುತ್ತ, “ಉತ್ಖನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಮತ್ತೊಂದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದೇವೆ, ಇದನ್ನು ರಾಜ ಮೆನುವಾ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದ. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಳಿ ಸಮಾಧಿಯನ್ನೂ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಭಾರೀ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಪಾತ್ರೆಗಳು ಸಹ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಇದು ಉತ್ಖನನಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿರುವ ಪಾತ್ರೆಗಳು ಮಧ್ಯಯುಗದವುಗಳದ್ದಾಗಿವೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಕೋಟೆಯ ಹೊರಗೆ ಸ್ಮಶಾನವೂ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ” ಎಂದರು.